We maken het bijna allemaal mee: je kind leert lezen en als na een tijdje het nieuwe eraf is, dan krijg je ze met geen stokken nog aan de boeken om zelf te lezen. Voorlezen vinden ze meestal wel heel leuk, dat blijven ze ook fijn vinden na het eerste leerjaar maar zelf lezen... How maar! Daar doen wij niet aan mee hoor, mama, want lezen is stom/saai/voor losers/... Schrappen wat niet past. Allemaal goed en wel, maar wat doe je daar dan aan als ouder? Want je wil wel dat je kind goed leest, dingen begrijpt of zelf kan opzoeken, plezier heeft, ... Dit is heel belangrijk voor verschillende schoolvakken en voor de algemene ontwikkeling van je kind. Met deze blog deel ik mijn ervaringen, want ook wij hebben het moeten doorstaan met onze oudste Letterfretter-dochter. Lees tot aan het eind, want dat maakt alles goed!
Nooit opgeven
Bij ons begon de "strijd" in het tweede leerjaar. Onze dochter las wel correct, maar volgens de AVI-testen niet snel genoeg. Dus kregen we een "leeskaftje" mee naar huis, met de opdracht elke dag een aantal bladzijden of minuten te lezen en dit ook precies te noteren. Dat gaf mij soms stress wanneer ik het vergeten in te vullen was :) Maar vanaf dat moment, nu 2 schooljaren verder, probeer ik wel op allerhande manieren het leesplezier en niet enkel de leeskilometers te benadrukken. Want als het een "moetje" wordt, dan gaat de motivatie automatisch in dalende lijn... Ik ben haar al die jaren blijven aanmoedigen en stimuleren, en ik kan nu met een gerust hart zeggen dat het allemaal de moeite waard is. Ze leest nu graag, veel en goed. Eindelijk zit ze op het "correcte" leesniveau, maar vooral: she loves it! 's Avonds leest ze nu met een leeslampje in bed onze favoriete kinderboeken: Matilda, Sjakie en de Chocoladefabriek, ... En dat doet mij en Hubby Letterfretter heel veel plezier.
Overdaad aan materiaal
Wij zijn lid van de bibliotheek en ook onze twee dochters zijn allebei lid. Ik neem ze vaak mee om zelf te kiezen, in te scannen, terug te brengen, ... Je kan er meteen een klein avontuurtje van maken, met de verrekijker in de aanslag. Maar even vaak ga ik alleen en breng ik een enorme stapel boeken en strips mee om uit te kiezen. Door zoveel mogelijk verschillende verhalen, thema's, auteurs, illustratoren, stijlen, ... aan te bieden laat je aan je kind zien dat boeken niet saai zijn en dat er zeker iets tussen zit voor hem of haar. Zoals deze bekende quote zegt:"Geen enkel kind haat lezen, je moet gewoon het juiste boek vinden". En het juiste boek is belangrijk: ik werd regelmatig teruggestuurd omdat bijvoorbeeld de tekeningen niet mooi genoeg waren of te veel tekst, ... Waar ik en mijn vriendinnen vroeger wild waren van Tiny, moest onze dochter hier niets van weten :)
Geef het goede voorbeeld
Bij ons liggen er altijd boeken op het nachtkastje, op de salontafel, in de boekenkast op de kamers van de kinderen. We tonen hoe graag we zelf lezen en nemen de kinderen ook met plezier mee naar de Boekenbeurs of naar events (bijvoorbeeld van Iedereen Leest)! Zien lezen, doet lezen wordt ook wel vaak gezegd. Het klopt niet dat elk kind graag leest van een ouder die graag leest, maar als je nooit boeken ziet in je omgeving dan is de stap sowieso veel groter.
Niet enkel "gewone" boeken
Lezen kan ook in stripverhalen, weetjesboeken, prentenboeken, kranten, tijdschriften, moppenboek, gedichten, digitale voorleesboeken, gedichten, ... Heeft je kind het wat moeilijk met technisch lezen, kijk dan naar het "Makkelijk lezen-plein" in de bib naar de Daisy-boeken.
Een concreet voorbeeld van "ongewone" boeken: onze dochter houdt van woordenboeken, hier is ze spontaan over beginnen te vertellen wanneer ze die in de klas leerden gebruiken enkele schooljaren geleden. Toen we er zelf eentje gekocht hadden, op kindermaat uiteraard, was ze superenthousiast. Ze zat soms een half uur dingen op te zoeken en te lezen. Dat gebeurde met gewone boeken nooit... Hetzelfde positieve verhaal kan ik vertellen over weetjesboeken: ze heeft er bijvoorbeeld eentje over het menselijk lichaam waar ze graag in kijkt en korte stukjes tekst in ontdekt. Ze houdt er ook van om prentenboeken voor te lezen aan haar zusje die nog niet kan lezen.
Leesidentiteit
Je moet te weten komen wat je kind interesseert en waar hij of zij meer over wil weten. Is dat voetbal of zijn dat paarden, houdt je kind van dynamische vormgeving met verschillende lettertypes zoals bij Geronimo Stilton of van glitter, griezelige verhalen, ... Bij onze dochter is dus de truc geweest om te kiezen voor korte teksten, overzichtelijk vormgegeven. Vandaar de woordenboeken, weetjesboeken, prentenboeken, maar ook een high five voor Bat Pat. Dit boek werd ons aangeraden in de plaatselijk bib en was echt direct een schot in de roos. Het is een reeks over een vleermuisje, waarvan de eerste (5) boeken in "scriptvorm" zijn geschreven, zoals bij een toneel of film. Het personage dat iets zegt wordt telkens voorgesteld door in miniatuur zijn hoofd voor de uitgesproken zin te plaatsen. Voor onze dochter zorgde dat voor de rust en duidelijkheid die ze nodig had.
De website www.boekenzoeker.org kan je hierbij op weg helpen.
Make it fun!
Het leeskaftje is een manier om bij te houden hoe vaak en hoe veel je gelezen hebt, maar er zijn nog tal van andere manieren om het lezen te stimuleren. Een van de leukere vind ik persoonlijk Leesbingo. Je kan dit gebruiken vanaf de kleuterklas tot en met de lagere school, er bestaan verschillende niveaus. Kinderen kunnen zelf kiezen welk boek (of strip of...) ze gaan lezen en op welke manier: onder een deken met een zaklamp, staand op 1 been, ondersteboven, voorlezen aan een knuffel, ... Dit heeft onze dochter erg geholpen, ondertussen hebben we dat al tijdens 3 verschillende vakantieperiodes toegepast. En ze is er nog altijd even enthousiast over.
Kies ook gerust voor absurde boeken! Wat een paar maanden geleden bij ons een extra boost gaf is het boek "Lezen is voor losers". Daarin staan tips over hoe je kan doen alsof je leest, wat voor excuses je kan gebruiken en dergelijke. Het heeft een frisse, leuke vormgeving met weinig tekst maar aan het eind van het boek heb je wel 20 minuten gelezen. Onze dochter heeft dit in totaal al 5 keer uitgelezen. Spontaan, uit zichzelf...
Samen lezen
Als je kind pas leert lezen, dan wil je zoveel mogelijk luisteren of hij/zij het correct doet dus dan is het lezen luidop. Na een tijdje is dat niet meer nodig of wenselijk, en wordt er meer in stilte gelezen. Nochtans is het leuk om samen luidop te lezen. Ofwel in een boekje dat daar speciaal voor is ontworpen met zinnen in het vet ofwel spreek je zelf af dat je zin om zin, alinea per alinea, bladzijde per bladzijde leest. Zo gaat het verhaal wat sneller vooruit en moet je kind zich niet heel de tijd zelf inspannen.
Blijven voorlezen
Bij ons is het voorleesmoment en het samenleesmoment altijd een vast ritueel gebleven, ook nu de oudste al een paar jaar zelf kan lezen. Zo blijft lezen iets waar tijd voor wordt gemaakt door mama en papa voor het slapengaan. We doen dit ook altijd op een knusse plaats: in het grote bed of op het bedje van de jongste zus tussen de stapels knuffels.
Fit for lezen
Wil je weten hoe je je kleuter een goede start kan geven bij het lezen? Neem zeker een kijkje op deze website voor alle tips. Het event en de bijhorende workshop die in mei 2019 hierrond werd georganiseerd was erg leerrijk.
http://fit-voor-lezen.thomasmore.be
Mooie quote om te eindigen
Ik had het nooit kunnen denken, maar onze dochter begon deze zomervakantie met de gevleugelde woorden:"Wij zijn allemaal verslaafd aan boeken bij ons thuis, he mama."
Hulp nodig?
Wat ik hierboven als tips geef, komt vooral uit persoonlijke ervaring. Ondertussen ben ik volop bezig met mijn opleiding als leescoach en kan ik mijn praktijkkennis aanvullen met achterliggende theorie.
Als je graag tips hebt voor een kind dat niet graag leest (thuis of op school), dan kom ik met plezier helpen. Neem gerust contact op en dan gaan we samen aan de slag.